Είχε πάει 11.00 το βράδυ. Ιούνιος του 2021 με καύσωνα. Ιούνιος με πρόσφατη άρση των περιοριστικών μέτρων που έως τότε επιβάλλονταν για την προστασία από την πανδημία. Στο ανοικτό θέατρο του Κολωνού, βρίσκονταν 450 άτομα. Ο αριθμός αυτός, μετά από ένα παρατεταμένο διάστημα απομόνωσης, φάνταζε αδιανόητος. Κι όμως. Το θέατρο είχε καλύψει μόνο το 70% της πληρότητάς του και η παρουσία όλων αυτών των ανθρώπων – μεταξύ αυτών πολλά παιδιά – ήταν απολύτως νόμιμη. Παράλληλα, εξωπραγματική. Είχαμε σχεδόν ξεχάσει την αίσθηση του να απλώνεις το βλέμμα πέρα μακριά και να βλέπεις ένα σωρό διαφορετικά πρόσωπα να αλληλεπιδρούν με φυσική παρουσία. Μια φράση ταξίδευε από βλέμμα σε βλέμμα: «τα καταφέραμε!»
Το τι είχε επιτευχθεί ήταν να μην λείπει κανένας και καμία από τη γιορτή ολοκλήρωσης μιας δράσης που πήγε κόντρα σε μία σειρά από προγνωστικά και έφερε κοντά όλους αυτούς και όλες αυτές που η πανδημία κρατούσε μακριά. Όχημα αυτής της δράσης ήταν το θέατρο, και λένε πως η τέχνη μπορεί να κάνει αυτό το μικρό θαύμα: να γεφυρώσει αποστάσεις, να φέρει κοντά. Πόσο μάλλον σε περιόδους Ιστορικής κρίσης.
Μιλώντας για προγνωστικά να μιλήσουμε κατ’ αρχήν για το ξεπέρασμα κάθε προσδοκίας. Σ’ αυτή τη δράση, στόχος ήταν να συμμετέχουν 20 έφηβοι/ες και νέοι/ες πρόσφυγες και μετανάστες/ριες ωφελούμενοι/ες του προγράμματος Πρόσβαση. Αυτός ο στόχος στάθηκε αδύνατον να επιτευχθεί και ο αριθμός των συμμετοχών βρέθηκε να απέχει κατά πολύ από το στόχο: εν τέλει συμμετείχαν 54 ωφελούμενοι/ες.
Το Σεπτέμβριο του 2021 είχε γίνει το πρώτο κάλεσμα για συμμετοχή. Συμμετοχή σε σχεδιασμό και εκτέλεση θεατροπαιδαγωγικής παρέμβασης οργανωμένο από τη θεατρική ομάδα Συντεχνία του Γέλιου σε συνεργασία με το δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού και με πυρήνα της θεματικής δράσης την παιδική παράσταση «Μια γιορτή στου Νουριάν», αντικείμενο της οποίας είναι η ευαισθητοποίηση για την ξενοφοβία και ο ρατσισμός. Το πρόγραμμα ήταν πολύπλευρο: οι συμμετέχοντες/ουσες είχαν την ευκαιρία να λάβουν μέρος σε εργαστήρια πάνω σε όλες τις ειδικότητες της θεατρικής τέχνης (υποκριτική, χορός, σκηνοθεσία, φωτισμός, σκηνογραφία, παραγωγή, μουσική, θεατροπαιδαγωγικές δράσεις). Ζητούμενο ήταν ομάδες έφηβων και νέων να έρθουν σε επαφή με όλες τις πτυχές των παραστατικών τεχνών, να επιλέξουν τους ταιριάζει περισσότερο και επιλέγοντας «ειδικότητα» να συμμετέχουν σε 20 παρεμβάσεις σε σχολεία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η κάθε παρέμβαση χωρίζονταν σε δύο σκέλη: παρακολούθηση της παράστασης «Μια γιορτή στου Νουριάν», και στη συνέχεια θεατρικό παιχνίδι όπου με μοτίβα από την παράσταση αντλούνταν υλικό για συζήτηση, προβληματισμό, ευαισθητοποίηση. Τόσο στην παράσταση όσο και στο θεατρικό παιχνίδι οι έφηβοι/ες και οι νέοι/ες συμμετείχαν ενεργά αναλαμβάνοντας την επιμέλεια της ειδικότητας που είχαν επιλέξει στην προηγούμενη φάση.
Και έτσι ακριβώς έγιναν τα πράγματα. Μόνο που αντί για 20 συμμετοχές, την πρώτη μέρα ήρθαν 25. Αποφασίστηκε πως ο αριθμός είναι εντάξει. Και όλα πήγαν καλά. Όμως πήγαν παραπάνω από καλά. Οι 25 άρχισαν να το λένε σε φίλους και φίλες. Η πανδημία και οι περιορισμοί έφερναν εμπόδια και όλα διαρκώς επανασχεδιάζονταν, ώσπου η δράση πέρασε στην οθόνη. Οι 25 δεν έκαναν πίσω. Έγιναν 54. 54 ενεργά άτομα, το κάθε ένα από αυτά σε άλλο τομέα – άλλωστε, η έμπνευση είναι καθαρά προσωπική υπόθεση – και
πολλοί/ες από αυτούς/ές μπήκαν και στα σχολεία μιλώντας σε παιδιά (κυρίως δημοτικού) με τον πιο ευαίσθητο τρόπο για το πιο ευαίσθητο θέμα: την ξενοφοβία. Η αγωνία του πώς θα είναι όλα αυτά διαδικτυακά απαντήθηκε από τα πρώτα κιόλας σχολεία: η συνάντηση αυτή, ακόμα κι αν ήταν μέσα από μια οθόνη, ήταν μια δίοδος επικοινωνίας ουσιαστικής για όλους/ες.
Η τελευταία διαδικτυακή παρέμβαση σε σχολείο έγινε Άνοιξη του 2021. Και μετά – αμέσως μετά για την ακρίβεια! – ανακοινώθηκε άρση των μέτρων: άνοιξαν τα σχολεία και τα θέατρα. Η συνέχεια φάνηκε σε όλη την ομάδα μονόδρομος: πάμε να το γιορτάσουμε! Είχαμε καταφέρει να είμαστε κοντά όλο αυτό το διάστημα και να δημιουργούμε.
Την τελευταία μέρα του Ιουνίου δεν έλειπε κανένας και καμία. Στις 11.00 τελείωσε η παράσταση, το χειροκρότημα ήταν ηχηρό και συγκινητικό και η σκηνή δεν άδειασε. Ομάδα έφηβων και νέων προσφύγων ανέβηκε στη σκηνή. Στα καμαρίνια έλεγαν πόση αγωνία έχουν, ο φόβος της έκθεσης καταβάλλει ακόμα και τους επαγγελματίες, πόσο μάλλον νεαρά άτομα που όχι μόνο δεν έχουν ανέβει ξανά σε σκηνή, αλλά καλούνται να το κάνουν με τέτοιο μεγάλο κοινό. Και φυσικά βγήκαν. Όλα αυτά που έκαναν τόσο καιρό διαδικτυακά με παιδιά όλης της Ελλάδας, το έκαναν μαζί τους, έπαιξαν και απέδειξαν πόσο σημαντικό είναι να πούμε όχι στην ξενοφοβία κι ακόμα περισσότερο πόσο σημαντικό είναι να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό. Αλλά, ας αφήσουμε την ίδια την τέχνη να το πει και να κλείσει την αφήγηση αυτής της μικρής μεγάλης περιπέτειας, δια στόματος Active Member, που είχαν αναλάβει τη μουσική της παράστασης.
Εκείνη η βραδιά έκλεισε με όλες και όλους μαζί να τραγουδούν:
ΦΩΝΑΞΤΕ ΟΛΟΙ ΔΥΝΑΤΑ / ΔΕΝ ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΟΥΝΕ ΧΩΡΙΣΤΑ
